आठवणी, लेख, गाणी, कविता, अनुभव, समीक्षा, माहिती इत्यादी
Podcast: Balbharati Poem Songs 1- बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग १ला : इयत्ता १ली.
बालभारतीच्या मराठी पुस्तकातील बऱ्याच कवितेची गाणी रेडिओवर ऐकायाला मिळत असत. त्या काळाच्या अनेक नामवंत व प्रतिभावशाली संगीतकारांनी ह्या कविता सुंदर चाली आणि वाद्यवृंद वापरून त्याचे गाण्यात रूपांतर करून आपल्याला उपलब्ध करून दिल्या आहेत….
चला तर ऐकूयात बालभारतीच्या कवितेची गाणी!…
आमच्या ब्लॉगवरील गाण्यांच्या लेखाचे श्राव्य रूपांतर करून आम्ही ते प्रसारीत (Podcast) केले आहेत. ते आपणास येथे ऐकावयास मिळतील.
लेख ‘पडदा न पाहिलेली ओपीची गाणी: भाग २ – O P Nayyar’s Unseen Songs’ ह्या कार्यक्रमाचे प्रथम प्रसारण ‘रेडिओ पारिजात’ वर दि. २७ जून २०२१ रोजी झालेले आहे, त्याचा ऑडिओ येथे उपलब्ध करून दिलेला आहे.
चला तर, आता आपण ऐकूयात ओपींची गाणी, जी पडद्यावर कधीच दिसत नाही, आणि जाणून घेवूया त्यामागची गोष्ट. गाण्यांचा काही विशिष्ट क्रम ठेवलेला नाहीय, तरी जास्त प्रसिद्ध गाणी सुरुवातीला घेतली आहेत, जी ऐकून आपणास आश्चर्य वाटेल आणि हि गाणी चित्रपटात न दिसल्याबद्दल वाईटही वाटेल……….
आजचा हा लेख गायिका लता मंगेशकर आणि संगीतकार रवी ह्यांच्या गाण्यावर आधारित आहे. ह्या दोघांच्या सहयोगाने अतिशय सुंदर गाणी रसिकांना ऐकायला मिळाली आहेत. त्यात भजने, अंगाईगीत, बालगीते, आरती, प्रणयगीते, विरहगीते, आनंदी गाणे, दुःखी गाणे, उडत्याचालीची गाणी अशा विविध छटा असलेली अनेक गाणे रवी यांनी लतादीदींना गायला दिली.
त्याविषयी आज आपण जाणून घेऊयात ……
काही जणांना संगीतकार चित्रगुप्त आणि गायक किशोरकुमार हे समीकरण न पटण्यासारखे आहे. परंतु संगीतकार चित्रगुप्त आणि गायक किशोरकुमार यांच्या जोडीने खूपच छान गाणी रसिकांना दिली आहेत. आजच्या भागात आपण त्याविषयी जाणून घेवूया…….!
आजचा हा लेख गायिका लता आणि संगीतकार चित्रगुप्त ह्या यशस्वी आणि अजरामर जोडीवर आधारित आहे. १९५५ ते १९७१ ह्या काळात ह्या जोडीने एकापेक्षा एक अशी अवीट अप्रतिम गाणी रसिकांना दिली आहेत. त्याच गाण्यांविषयी आपण आज जाणून घेणार आहोत……!
१०८ हुतात्मांच्या बलिदानाने १ मे १९६० ला संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ लढा यशस्वी झाला आणि मुंबईसह संयुक्त महाराष्ट्र एक झाला. महाराष्ट्र राज्याच्या स्थापना करण्यात आली. तेव्हापासून १ मे हा महाराष्ट्र दिन म्हणून साजरा केला जाऊ लागला. अखंड महाराष्ट्राचे स्वप्न साकारणाऱ्या या सर्व १०८ हुतात्म्यांना कोटी कोटी प्रणाम !!
काही दुर्मिळ गाणी:
माजी पंतप्रधान लाल बहादूर शास्त्री यांच्या पत्नी ललितादेवी शास्त्री यांनी रचलेली आणि लता मंगेशकर आणि रफी यांनी गायलेली भजने!
ललितादेवी यांच्या ४ भजनी रचना एच.एम.व्ही.ने १९६६ मध्ये ध्वनिमुद्रित केल्या आहेत. लता मंगेशकर यांनी हिंदी भाषेत फारच कमी गैरफिल्मी गाणी गायली आहेत. त्यापैकी भजन मालिकेत लतादीदींनी ललितादेवींची दोन भजने गायलेली आहेत. ललितादेवींच्या हि भजने ऐकताना त्यांची प्रतिभा आणि विचारसरणी कळून येते. त्यांच्यातील एक दुर्लक्षित झालेल्या पैलू आपण जाणून घेवूया ……
शहीद दिन – मेरा रंग दे बसंती चोला (Shaheed Din – 23rd March):
भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू ह्या क्रांतिकारकांना इंग्रज सरकारने दि. २३ मार्च १९३१ रोजी फासावर चढविले. त्यांच्या बलिदानाच्या निमित्ताने २३ मार्च हा दिवस ‘शहीद दिन’ पाळला जातो. त्या निमित्ताने शहीद भगतसिंग आणि त्यांचे साथीदार यांचे स्मरण करूया!
Indian War Heroes – शौर्यमाला: प्रथम परमवीर चक्र विजेता – मेजर सोमनाथ शर्मा (Major Somnath Sharma, PVC, MiD)
“शत्रू आमच्यापासून फक्त ५० यार्डांवर आहेत. आमची संख्या खूप कमी आहे. आम्ही विनाशकारी आगीखाली आहोत. मी एक इंचही माघार घेणार नाही, पण आमच्या शेवटच्या माणसापर्यंत आणि आमच्या बंदूकीच्या शेवटच्या फेरीपर्यंत लढेन”…..
कुछ दुर्लभ गीत:
पूर्व प्रधानमंत्री लाल बहादुर शास्त्रीजी की पत्नी ललितादेवी शास्त्री द्वारा रचित और लता मंगेशकर तथा रफी द्वारा गाए गए भजन!
ललिता देवी की ४ भजन रचनाएँ एचएमवी द्वारा १९६६ में रिकॉर्ड की गई थीं। लता मंगेशकर ने हिंदी में बहुत कम गैर-फिल्मी गाने गाए हैं। भजन श्रंखला में लता ने ललिता देवी के दो भजन गाए हैं। ललिता देवी के इन भजनों को सुनने से उनकी प्रतिभा और सोच का पता चलता है। आईए जानते हैं उनके एक उपेक्षित पहलू के बारे में……
गंगा जमुना डोळ्यात उभ्या का: अविस्मरणीय गाणी – भाग ३: जनकवी पी. सावळाराम, लतादीदी आणि वसंत प्रभू (Old Marathi Songs): ह्या नवीन त्रिकुटाची अजरामर गाणी!
‘शिवराज्य परत यावे’
हीच आजच्या शिवजयंतीच्या निमित्ताने सदिच्छा.
मराठी कविता: हरवले ते गवसेंच ना (Marathi Kavita)
कवीयत्री: स्मिता कढे, ठाणे
सुखधारा: मराठी कविता (Marathi Kavita)
कवीयत्री: सौ. अंजली माधव देशपांडे, नाशिक
आईचे मन – मराठी कविता (Marathi Kavita)
कवीयत्री: स्मिता कढे, ठाणे
स्व. भारतरत्न लता मंगेशकर यांना शब्दांजली!
विस्मृतीतील गाणी – भाग २रा – (Old Marathi Songs) – कवीवर्य भा. रा. तांबे यांचे सुरेख काव्य, लता मंगेशकर यांचा स्वर्गीय आवाज आणि संगीतकार हृदयनाथ मंगेशकर यांनी अतिशय गोड चालीत स्वरबद्ध केलेली भावगीते, या लेखाद्वारे नवीन पिढीपुढे हा ठेवा मी ठेवत आहे.
विस्मृतीतील गाणी – भाग १ला – (Old Marathi Songs) – कवीवर्य भा. रा. तांबे यांचे सुरेख काव्य, लता मंगेशकर यांचा स्वर्गीय आवाज आणि संगीतकार वसंत प्रभू यांनी अतिशय गोड चालीत स्वरबद्ध केलेली भावगीते आपल्याला एक अविस्मरणीय अनुभव आणि आनंद देतात. या लेखाद्वारे नवीन पिढीपुढे हा ठेवा मी पुन्हा उलगडून दाखवित आहे.
१५ ऑगस्ट स्वातंत्र्य दिनी राष्ट्रध्वजाचे ‘ध्वजारोहण’ आणि २६ जानेवारी प्रजासत्ताक दिनी ‘राष्ट्रध्वज फडकावण्या’मध्ये काय फरक असतो?
मराठी कविता (Marathi Kavita) – आता तुझ्याकडे काहीच मागणे नाही
कवीयत्री: स्मिता कढे, ठाणे
सूर्य: मराठी कविता (Marathi Kavita)
कवीयत्री: सौ. अंजली माधव देशपांडे, नाशिक
