featured11 Archives » माझी लेखमाला

Oct262022 by Charudatta Sawant2 Comments

ओ. पी. नय्यर यांची अंगाई आणि बालगीते: O P Nayyar’s Lullaby & Children Songs

ओ. पी. नय्यर यांची अंगाई आणि बालगीते: O P Nayyar's Lullaby & Children Songs ओ. पी. नय्यर यांची अंगाई आणि बालगीते: O P Nayyar's Lullaby & Children Songs ओपींची अंगाई आणि बालगीते? कसे शक्य आहे. आपण शिर्षक वाचून दचकलात असालच! ऱ्हीदम किंग ओपी नय्यर, घोड्यांच्या टापाच्या तालावर गाणी देणारा ओपी नय्यर, पंजाबी ठेक्यावर गाणी देणारा ओपी नय्यर, क्लब मधील नृत्याची गाणी देणारा ओपी नय्यर, झालेच तर उडत्या चालीची आणि विनोदी गाणी देणारा ओपी नय्यर आशा विविध विशेषणांनी ज्यांना नावाजले जाते, त्या ओपींनी अंगाई आणि बालगीतेही दिली आहेत ह्यावर विश्वास बसणे थोडे अवघडच आहे. पण आपण ते आता पाहणारच आहोत (अर्थात ऐकणार आहोत) आणि ओपींच्या गाण्यांचा हा नवीन पैलू आता उलगडून पाहणार आहोत. १९५२ संगीतकार म्हणून कारकीर्द सुरु केलेल्या ओंकार प्रसाद नय्यर, म्हणजेच ओ. पी. नय्यर यांची कारकीर्द तब्बल १९९५ पर्यं...

Sep192022 by Charudatta SawantNo Comments

प्रसारणमाला – बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग १ला : इयत्ता १ली – Podcast Balbharati Poem Songs 1

बालभारती, प्रसारणमाला, Podcast, Radio Jaymala

प्रसारणमाला - बालभारतीच्या कवितेची गाणी - भाग १ला : इयत्ता १ली - Podcast Balbharati Poem Songs 1 लेखन आणि संकलन: चारुदत्त सावंत, तळेगाव दाभाडे, पुणे [या लेखमालिकेकरिता घेतलेल्या कविता /गाणी ह्या बालभारतीने इयत्ता १ली ते ७वी करीता वर्ष १९६८ ते १९७० दरम्यान प्रसिद्ध झालेल्या १ल्या मालिकेतील मराठीच्या पुस्तकातील आहेत. त्यानंतर साधारण वर्ष १९७६ पासून २ऱ्या मालिकेतील पुस्तके प्रसिद्ध झाली. त्यामुळे १ल्या मालिकेतील कविता आणि गाणी २ऱ्या मालिकेतील वेगवेगळ्या इयत्तेमध्ये आढळून येतील.] DISCLAIMER: Copyrights of songs used in this article belong to its rightful owners. All rights to Music Label Co. or other rightful owners & No Copyright Infringement Intended. We have used audio/video links for reference and information purpose only. We do not have copyright on these link...

Jan252022 by Charudatta SawantNo Comments

‘ध्वजारोहण’ आणि ‘ध्वज फडकावणे’ म्हणजे काय? – What is Flag Hoisting and Flag Unfurling

लेखमाला, Slider

'ध्वजारोहण' आणि 'ध्वजवंदन' म्हणजे काय? - What is Flag Hoisting and Flag Unfurling '१५ ऑगस्ट' चा स्वातंत्र्यदिन आणि '२६ जानेवारी' चा प्रजासत्ताक दिन हे दोन दिवस म्हणजे शालेय जीवनातील महत्वाचे राष्ट्रीय सण! लहान वयात असताना फार काही कळायचे नाही. पण जुलमी ब्रिटीश, स्वातंत्र्य लढा, देशभक्त, क्रांतिकारक, भगतसिंग, गांधी, नेहरू, नेताजी सुभाष, लोकमान्य टिळक अशे शब्द आणि अशी नावे अभ्यासात आलेली असायची. त्या लोकांनी भारताला स्वातंत्र्य मिळवून दिले त्याचा हा उत्सव आपण साजरा करायचा एवढे मात्र कळायचे. ह्या दोन्ही राष्ट्रीय सणांच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून इस्त्री केलेला शाळेचा गणवेश इनशर्ट करुन, कॅनव्हासच्या बुटाला सफेद खडूने रंग दिलेला, आईकडून तेल लावून केस विंचरून घ्यायचे, कमरेला काळा पट्टा, मुलींच्या डोक्यावर दोन वेण्या आणि त्यावर दोन रिबिनी अशा विविध प्रकारांनी सजून मुले मुली शाळेत जायची. शाळेत ग...

Jul232021 by Charudatta Sawant1 Comment

बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग १ला : इयत्ता १ली – Balbharati Poem Songs 1

गीतमाला, बालभारती

Balbharati Poem Songs - बालभारतीच्या कवितेची गाणी - भाग १ला : इयत्ता १ली लेखन आणि संकलन: चारुदत्त सावंत, तळेगाव दाभाडे, पुणे लहानपणीचा काळ किती सुखाचा असतो, हे आपण सर्वांनीच अनुभवलेले आहे. लहान असताना आई-बाबा, आजी-आजोबा, ताई-दादा यांच्याकडून लाड पुरवून घेण्याचे ते दिवस. आपल्याला खेळवताना त्यांनी आपल्यासाठी गायलेले बडबडगीत, झोपवताना गायलेले अंगाईगीत अशा गाण्यांनी आपल्यावर बालपणीच गाण्यांचे संस्कार झालेले आहेत. त्यावर कळस म्हणजे शाळेत गेल्यावर पहिली पासून वाचलेल्या बालभारतीच्या पुस्तकातील कविता आणि गाणी! मराठी माध्यमातून जे शिकले आहेत त्यांनी हा अनुभव नक्कीच घेतला आहे. अनुक्रमणिकाBalbharati Poem Songs - बालभारतीच्या कवितेची गाणी - भाग १ला : इयत्ता १ली देवा तुझे किती सुंदर आकाशया बाई या, बघा बघा कशी माझी बसली बया ये रे ये रे पावसा, तुला देतो पैसादिन दिन दिवाळी, गाई म्हशी ओवाळी...

Jun152021 by Charudatta Sawant3 Comments

पडदा न पाहिलेली ओपीची गाणी: भाग २ – O P Nayyar’s Unseen Songs

हिंदी चित्रपट गीते, गीतमाला, Slider

O P Nayyar's Unseen Songs पडदा न पाहिलेली ओपीची गाणी - भाग २ Cover Photo Courtesy: https://hamaraphotos.com/o_p_nayyar_(music_director)_3725_69.html [मागच्या भागात हि माहिती आहे: १९५२ संगीतकार म्हणून कारकीर्द सुरु केलेल्या ओंकार प्रसाद नय्यर, म्हणजेच ओ. पी. नय्यर यांची कारकीर्द तब्बल १९९५ पर्यँत चालली. तरी देखील १९५२ चा 'आसमान' चित्रपटापासून १९७४ चा 'प्राण जाये पर वचन न जाये' ह्या चित्रपटापर्यंतची त्यांची खरी कारकीर्द समजली जाते. अर्थातच मध्यंतरीच्या काळात खूप मोठा खंड पडलेला आहे. त्यांनी संगीतकार म्हणून जवळपास तीन-चार वेळा पुनरागमन केले आहे. त्यांची संपूर्ण कारकीर्द कायम चर्चेत राहिली. त्यांच्या गाण्यांने बॉक्स ऑफिसवर गाजवलेले वर्चस्व, सर्वात महागडा संगीतकार, ओपी आणि आशा भोसले यांनी एकमेकांना दिलेली साथ, ओपीचा गायक मोहम्मद रफी बरोबरचा रुसवा, सरकारच्या नाराजीमुळे आकाशवाणीवर ओपीच्या...

Jun102021 by Charudatta Sawant4 Comments

पडदा न पाहिलेली ओपीची गाणी: भाग १ – O P Nayyar’s Unseen Songs

गीतमाला, हिंदी चित्रपट गीते

O P Nayyar's Unseen Songs पडदा न पाहिलेली ओपीची गाणी - भाग १ १९५२ संगीतकार म्हणून कारकीर्द सुरु केलेल्या ओंकार प्रसाद नय्यर, म्हणजेच ओ. पी. नय्यर यांची कारकीर्द तब्बल १९९५ पर्यंत चालली. तरी देखील १९५२ चा 'आसमान' चित्रपटापासून १९७४ चा 'प्राण जाये पर वचन न जाये' ह्या चित्रपटापर्यंतची त्यांची खरी कारकीर्द समजली जाते. अर्थातच मध्यंतरीच्या काळात खूप मोठा खंड पडलेला आहे. त्यांनी संगीतकार म्हणून जवळपास तीन-चार वेळा पुनरागमन केले आहे. त्यांची संपूर्ण कारकीर्द कायम चर्चेत राहिली. त्यांच्या गाण्यांने बॉक्स ऑफिसवर गाजवलेले वर्चस्व, सर्वात महागडा संगीतकार, ओपी आणि आशा भोसले यांनी एकमेकांना दिलेली साथ, ओपीचा गायक मोहम्मद रफी बरोबरचा रुसवा, सरकारच्या नाराजीमुळे आकाशवाणीवर ओपीच्या गाण्यांवर बंदी (ओपीची गाणी रेडिओ सिलोनवर ऐकावी लागत), चित्रपटाच्या पोस्टरवर फक्त संगीतकार ओ. पी. नय्यर यांचे छायाचित्र झळ...

May302021 by Charudatta Sawant7 Comments

एका गाण्याची दोन रूपं One Song Two variants

हिंदी चित्रपट गीते, गीतमाला, Slider

एका गाण्याची दोन रूपं One Song Two variants चित्रपटात गाणी बनवताना किंवा बसवताना एखादा विशिष्ट अभिनेता किंवा अभिनेत्री नजरेसमोर ठेवून गायक अथवा गायिका यांना गाणे गाण्यासाठी बोलावले जात असे. परंतु मुख्य गायक/गायिका वेळेअभावी अथवा अन्य काही कारणाने उपलब्ध नसतील तर दुसरे अन्य गायक/गायिका किंवा दुय्यम दर्जाचे गायक/गायिका किंवा नवोदित गायक/गायिका यांच्याकडून गाणे गाऊन घेतले जायचे. आणि त्या गाण्यावर कलाकार ओठांच्या (Lip Syncing) आणि चेहऱ्याच्या हालचाली आणि अभिनय करून गाण्याचे चित्रीकरण पूर्ण करायचे. त्यानंतर मुख्य गायक/गायिका यांच्या आवाजात गाणे नव्याने ध्वनिमुद्रीत केले जायचे, आणि ते आपल्याला पडद्यावर अथवा त्याकाळच्या तबकडीवर (Vinyl Records) वाजायचे. याला डमीट्रॅक सुद्धा म्हटले जाते आणि हि तशी सर्वमान्य पद्धत होती. कधीकधी एका नामवंत गायकाकडून गाऊन घेतलेले गाणे जरी चांगले असले तरी, निर्मा...

Apr292021 by Vilasbhai MahadikNo Comments

Birds on Trees पक्षी आणि वनस्पती

निसर्ग

कोणत्या कारणासाठी, कोणत्या जातींचे पक्षी, कोणत्या वनस्पतीचा उपयोग करतात ते माहिती करून घ्या, व आपल्या ज्ञानात भर घाला. संपादकाचे दोन शब्द:आपण आज जरी शहरात रहात असलो, तरी आपल्या आजूबाजूला बरीच झाडे दिसतात आणि पक्षी त्यावर विविध पक्षी येजा करत असतात. पण आपल्याला ते वृक्ष आणि त्यावरील पक्षी या विषयीचे पुरेसे ज्ञान नसल्यामुळे आपल्याला त्यातले काहीच कळत नाही. जेष्ठ निसर्गप्रेमी व पक्षी निरीक्षक पक्षीप्रेमी श्री. विलास (भाई) महाडिक यांनी ह्या माहितीचे दालन आपल्यापुढे उघडे करून दिले आहे. त्यातून बोध घेवून आपले निसर्गप्रेम आणि निरीक्षण वाढवावे ह्याकरिता आमच्या विनंतीवरून श्री. विलास (भाई) महाडिक यांनी त्यांचा लेख आपल्या ब्लॉगवर प्रसिद्ध करण्यास परवानगी दिली याबद्दल आमच्यातर्फे आणि आपण वाचकांतर्फे त्यांचे आभार! मूळ लेखक आणि संकलक: विलास (भाई) महाडीक, ...

Apr182021 by Charudatta Sawant2 Comments

Shankar Jaikishan – Kishor And Asha शंकर जयकिशन – किशोर आणि आशा

हिंदी चित्रपट गीते, गीतमाला, Slider

SHANKAR JAIKISHAN - KISHOR AND ASHA शंकर जयकिशन - किशोर आणि आशा सूचना: लेखातील गाण्याचे सर्वाधिकार आणि स्वामित्व हे त्या गाण्याचे अधिकार असलेल्या कंपनीकडे आहेत.या लेखात वापरलेली गाणी हि केवळ लोकांच्या मनोरंजनासाठी आणि माहितीकरिता वापरली आहेत. लेखकाला त्यापासून कुठलाही व्यावसायिक लाभ मिळण्यासाठी सदर गाणी वापरली नाहीत. जर कोणास आक्षेप असेल तर आणि जर त्यांनी तसे कळविल्यास सदर गाणे या लेखातून काढून टाकण्यात येईल. हिंदी चित्रपट सृष्टीच्या संगीतमय सुवर्णकाळाचे एक घटक म्हणून 'शंकर-जयकिशन' म्हणजे शंकरसिंह रघुवंशी व जयकिशन दयाभाई पांचाल ह्या सुप्रसिद्ध संगीतकार जोडीचे नाव आघाडीवर घ्यावेच लागेल. १९४९ च्या 'बरसात' चित्रपटापासून सुरु झालेली त्यांची संगीत कारकीर्द १९७१ च्या 'अंदाज' चित्रपटापर्यंत त्यांची साथ कायम राहिली होती. शंकर-जयकिशन यांनी सुरुवातीला मुकेश, मन्नाडे, लता यांचा जास्तीजास्त वाप...

Feb112021 by Charudatta Sawant1 Comment

Jivdhan Fort – जीवधन किल्ला आणि वानरलिंगीवर व्हॅलीक्रॉसिंग

गडकिल्ले

Jivdhan Fort जीवधन किल्ला आणि वानरलिंगीवर व्हॅलीक्रॉसिंग कार्यक्रम - JIVDHAN FORT भारताचा ७२वा प्रजासत्ताक दिन वेगळ्या पद्धतीने साजरा करायचा ह्या उद्देशाने पुण्याच्या 'राही ट्रेकर्स' तर्फे जीवधनच्या वानरलिंगीवर व्हॅलीक्रॉसिंग पद्धतीने चढाई करण्याचा साहसी कार्यक्रम जाहीर झाला, हे कळाल्यावर मी लगेचच नाव नोंदणी करून माझी जागा राखीव केली. २५ जानेवारी २०२१च्या रात्री पुण्याहून सुटलेल्या खाजगी बसने एकेकाला सोबत घेवून साधारण रात्री ११ वाजता नाशिक फाटा सोडला. तेथून पुढे पुणे-नाशिक महामार्गाने चाकण, खेड, मंचर, नारायणगाव मार्गे जुन्नरहून जीवधनच्या पायथ्याशी पूर्वेला वसलेल्या घाटघर गावात रात्री (पहाटे) साधारण अडीचच्या सुमारास पोहोचलो. अगोदर ठरविल्याप्रमाणे सचिन पानसरे यांच्या घरी सर्वजण थांबलो. साधारण तासभर थांबून जीवधनकडे निघण्याच्या बेताने सर्वांनी थोडी विश्रांती घेतली. पहाटे चार वाजता सर्वज...