गीतमाला: मराठी हिंदी चित्रपट गीते
प्रणाम उन दुल्हनों को मेरा – एक दुर्लभ देशभक्ती गीत
….. हम इन्हीं सैनिकों की विधवा पत्नी के बलिदान या उनके दुःख को महत्व नहीं देते, उनके बलिदान और वीरता को याद करने के लिए वर्ष १९६६ में एक नया देशभक्ति गीत रचा गया, वह गीत है ‘प्रणाम उन दुल्हनों को मेरा’ …..
प्रणाम उन दुल्हनों को मेरा – एक दुर्लक्षित देशभक्तीपर गीत:
…. सैनिकांच्या विधवा पत्नीच्या त्यागाचे महत्व किंवा त्यांचे दुःख मात्र आपण लक्षात घेत नाही, त्यांच्या ह्या त्यागाचे, साहसाचे स्मरण करून त्यांना वंदन करावे म्हणून वर्ष १९६६ एका नवीन देशभक्तीपर गाण्याची रचना करण्यात आली, ते गाणे म्हणजेच ‘प्रणाम उन दुल्हनों को मेरा’…..
अभिनेता किशोरकुमार यांचे पार्श्वगायक: Playback Singers of Actor Kishor Kumar
मोहम्मद रफी यांनी किशोरकुमार यांच्यासाठी गायलेली २-३ गाणी बऱ्याच जणांच्या परिचयाची असतीलच, पण किशोरकुमार यांच्यासाठी मन्ना डे, महेंद्र कपूर, एस. डी. बातीश (पं. शिव दयाळ बातीश) तसेच चक्क उस्ताद बडे फतेह अली खां यांनी सुद्धा किशोरकुमार यांच्याकरीता पार्श्वगायन केले आहे . . .
ओ. पी. नय्यर यांची यांची शास्त्रीय गाणी: Classical Songs by O P Nayyar
टांगा ऱ्हीदम आणि उडत्या चालीची गाणी ह्या पलीकडे बहुसंख्य श्रोत्यांना किंवा रसिकांना ओ. पी. नय्यर ह्यांचे हे वैशिष्ट्य माहीत नाही, ते सर्वांपुढे ठेवण्याचा हा आणखी एक छोटासा प्रयत्न!…
ओ. पी. नय्यर यांची अंगाई आणि बालगीते: O P Nayyar’s Lullaby & Children Songs
टांगा ऱ्हीदम आणि उडत्या चालीची गाणी ह्या पलीकडे बहुसंख्य श्रोत्यांना किंवा रसिकांना ओ. पी. नय्यर ह्यांचे हे वैशिष्ट्य माहीत नाही, ते सर्वांपुढे ठेवण्याचा हा माझा एका छोटासा प्रयत्न!…
चला तर, आता आपण ऐकूयात ओपींची गाणी, जी पडद्यावर कधीच दिसत नाही, आणि जाणून घेवूया त्यामागची गोष्ट. गाण्यांचा काही विशिष्ट क्रम ठेवलेला नाहीय, तरी जास्त प्रसिद्ध गाणी सुरुवातीला घेतली आहेत, जी ऐकून आपणास आश्चर्य वाटेल आणि हि गाणी चित्रपटात न दिसल्याबद्दल वाईटही वाटेल……….
आजचा हा लेख गायिका लता मंगेशकर आणि संगीतकार रवी ह्यांच्या गाण्यावर आधारित आहे. ह्या दोघांच्या सहयोगाने अतिशय सुंदर गाणी रसिकांना ऐकायला मिळाली आहेत. त्यात भजने, अंगाईगीत, बालगीते, आरती, प्रणयगीते, विरहगीते, आनंदी गाणे, दुःखी गाणे, उडत्याचालीची गाणी अशा विविध छटा असलेली अनेक गाणे रवी यांनी लतादीदींना गायला दिली.
त्याविषयी आज आपण जाणून घेऊयात ……
काही जणांना संगीतकार चित्रगुप्त आणि गायक किशोरकुमार हे समीकरण न पटण्यासारखे आहे. परंतु संगीतकार चित्रगुप्त आणि गायक किशोरकुमार यांच्या जोडीने खूपच छान गाणी रसिकांना दिली आहेत. आजच्या भागात आपण त्याविषयी जाणून घेवूया…….!
आजचा हा लेख गायिका लता आणि संगीतकार चित्रगुप्त ह्या यशस्वी आणि अजरामर जोडीवर आधारित आहे. १९५५ ते १९७१ ह्या काळात ह्या जोडीने एकापेक्षा एक अशी अवीट अप्रतिम गाणी रसिकांना दिली आहेत. त्याच गाण्यांविषयी आपण आज जाणून घेणार आहोत……!
काही दुर्मिळ गाणी:
माजी पंतप्रधान लाल बहादूर शास्त्री यांच्या पत्नी ललितादेवी शास्त्री यांनी रचलेली आणि लता मंगेशकर आणि रफी यांनी गायलेली भजने!
ललितादेवी यांच्या ४ भजनी रचना एच.एम.व्ही.ने १९६६ मध्ये ध्वनिमुद्रित केल्या आहेत. लता मंगेशकर यांनी हिंदी भाषेत फारच कमी गैरफिल्मी गाणी गायली आहेत. त्यापैकी भजन मालिकेत लतादीदींनी ललितादेवींची दोन भजने गायलेली आहेत. ललितादेवींच्या हि भजने ऐकताना त्यांची प्रतिभा आणि विचारसरणी कळून येते. त्यांच्यातील एक दुर्लक्षित झालेल्या पैलू आपण जाणून घेवूया ……
स्व. भारतरत्न लता मंगेशकर यांना शब्दांजली!
विस्मृतीतील गाणी – भाग २रा – (Old Marathi Songs) – कवीवर्य भा. रा. तांबे यांचे सुरेख काव्य, लता मंगेशकर यांचा स्वर्गीय आवाज आणि संगीतकार हृदयनाथ मंगेशकर यांनी अतिशय गोड चालीत स्वरबद्ध केलेली भावगीते, या लेखाद्वारे नवीन पिढीपुढे हा ठेवा मी ठेवत आहे.
View post to subscribe to site newsletter.
विस्मृतीतील गाणी – भाग १ला – (Old Marathi Songs) – कवीवर्य भा. रा. तांबे यांचे सुरेख काव्य, लता मंगेशकर यांचा स्वर्गीय आवाज आणि संगीतकार वसंत प्रभू यांनी अतिशय गोड चालीत स्वरबद्ध केलेली भावगीते आपल्याला एक अविस्मरणीय अनुभव आणि आनंद देतात. या लेखाद्वारे नवीन पिढीपुढे हा ठेवा मी पुन्हा उलगडून दाखवित आहे.
बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग ७वा : इयत्ता ७वी – (शेवटचा भाग) – Balbharati Poem Songs – 7
बालभारतीच्या मराठी पुस्तकातील बऱ्याच कवितेची गाणी रेडिओवर ऐकायाला मिळत असत. त्या काळाच्या अनेक नामवंत व प्रतिभावशाली संगीतकारांनी ह्या कविता सुंदर चाली आणि वाद्यवृंद वापरून त्याचे गाण्यात रूपांतर करून आपल्याला उपलब्ध करून दिल्या आहेत….
चला तर वाचूया आणि ऐकूयात बालभारती पुस्तकातील इयत्ता ७ वीच्या कविता!…
गाई पाण्यावर काय म्हणूनी आल्या …..
गवतफुला रे गवतफुला …..
पसायदान …..
बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग ६वा : इयत्ता ६वी – Balbharati Poem Songs – 6
बालभारतीच्या मराठी पुस्तकातील बऱ्याच कवितेची गाणी रेडिओवर ऐकायाला मिळत असत. त्या काळाच्या अनेक नामवंत व प्रतिभावशाली संगीतकारांनी ह्या कविता सुंदर चाली आणि वाद्यवृंद वापरून त्याचे गाण्यात रूपांतर करून आपल्याला उपलब्ध करून दिल्या आहेत….
चला तर वाचूया आणि ऐकूयात बालभारती पुस्तकातील इयत्ता ६ वीच्या कविता!…
आनंदी आनंदी गडे …….
या झोपडीत माझ्या …….
अनामिकास …….
बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग ५वा : इयत्ता ५वी – Balbharati Poem Songs – 5
बालभारतीच्या मराठी पुस्तकातील बऱ्याच कवितेची गाणी रेडिओवर ऐकायाला मिळत असत. त्या काळाच्या अनेक नामवंत व प्रतिभावशाली संगीतकारांनी ह्या कविता सुंदर चाली आणि वाद्यवृंद वापरून त्याचे गाण्यात रूपांतर करून आपल्याला उपलब्ध करून दिल्या आहेत….
चला तर वाचूया आणि ऐकूयात बालभारती पुस्तकातील इयत्ता ५ वीच्या कविता!…
घाल घाल पिंगा वाऱ्या …….
खबरदार जर टाच मारूनी …….
माझ्या मराठीची गोडी …….
सदैव सैनिका पुढेच जायचे …….
बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग ४था: इयत्ता ४थी – Balbharati Poem Songs – 4
बालभारतीच्या मराठी पुस्तकातील बऱ्याच कवितेची गाणी रेडिओवर ऐकायाला मिळत असत. त्या काळाच्या अनेक नामवंत व प्रतिभावशाली संगीतकारांनी ह्या कविता सुंदर चाली आणि वाद्यवृंद वापरून त्याचे गाण्यात रूपांतर करून आपल्याला उपलब्ध करून दिल्या आहेत….
चला तर वाचूया आणि ऐकूयात बालभारती पुस्तकातील इयत्ता ४थीच्या कविता!…
या बालांनो सारे या
सुगी – देवाचं देणं हे
मला आवडते वाट वळणाची
बालभारतीच्या कवितेची गाणी – भाग ३रा : इयत्ता ३री – Balbharati Poem Songs – 3:
बालभारतीच्या मराठी पुस्तकातील बऱ्याच कवितेची गाणी रेडिओवर ऐकायाला मिळत असत. त्या काळाच्या अनेक नामवंत व प्रतिभावशाली संगीतकारांनी ह्या कविता सुंदर चाली आणि वाद्यवृंद वापरून त्याचे गाण्यात रूपांतर करून आपल्याला उपलब्ध करून दिल्या आहेत….
चला तर वाचूया आणि ऐकूयात बालभारती पुस्तकातील इयत्ता ३रीच्या कविता!…
लेझीम चाले जोरात
टप टप पडती अंगावरती
पिवळे तांबूस ऊन कोवळे
दीपका मांडिले तुला सोनियाचे ताट
आली बघ गाई गाई
तु माझी माऊली
भेटीलागी जीवा लागलीसे आस
